dr hab. Mirosław Michalik
logopeda
nauczyciel akademicki
Recenzja Testu do badań przesiewowych mowy dla dzieci w wieku przedszkolnym Iwony Michalak-Widery i Katarzyny Węsierskiej
Prezentowane narzędzie diagnostyczne, przygotowane i wdrożone przez dr Iwonę Michalak-Widerę i dr Katarzynę Węsierską – badaczki zaburzeń komunikacji językowej związane naukowo z Uniwersytetem Śląskim, czynnie wykonujące zawód logopedy – odpowiada nowoczesnemu rozumieniu opieki logopedycznej, holistycznie ujmując zadania profilaktyki na tej niwie. Dzięki Testowi do badań przesiewowowych możliwa jest, co wykazały zakrojone na szeroką skalę i profesjonalnie zorganizowane badania pilotażowe, wczesna identyfikacja dzieci z grupy ryzyka wystąpienia zaburzeń mowy. Wczesna diagnoza – jak powszechnie wiadomo – jest warunkiem skutecznej terapii. Z tej perspektywy rozumienie i stosowanie przez Autorki badań przesiewowych zyskuje wymiar aplikacyjny, będący wstępem do programowania działań terapeutycznych. Niezwykłym atutem testu, warunkującym jego skuteczność z punktu widzenia idei preselekcji diagnostycznej, jest możliwość wykorzystania go przez szeroką rzeszę specjalistów, w sferze zainteresowań których leży rozwój mowy dziecka – logopedów, nauczycieli, wychowawców, pedagogów, lekarzy-pediatrów czy pielęgniarki.
Jednym z gwarantów sukcesu Testu do badań przesiewowych mowy dla dzieci w wieku przedszkolnym jest jego przemyślana, ustrukturyzowana budowa, implikująca z wszech miar słuszny kierunek diagnozy. Narzędzie zbudowane zostało z dwóch modułów diagnostycznych. Pierwszy umożliwia badanie percepcji (odbioru, rozumienia) mowy, drugi – pozwala zbadać w znacznym stopniu jej ekspresję (nadawanie). Ponadto stosowanie instrumentu daje możliwość wyselekcjonowania parafunkcji mogących towarzyszyć aktywności językowej dzieci kilkuletnich. Przejrzystość testu, pozwalająca na większą ergonomię w jego stosowaniu, została podkreślona kolorystycznym wyróżnieniem poszczególnych sekcji, odpowiadających przedziałom wiekowym badanych. Omawiane narzędzie pozwala badać mowę dzieci trzy-, cztero-, pięcio- i sześcioletnich, czyli takich, u których zaburzenia ontogenezy języka są najczęściej wychwytywane.
Praktyczna wartość Testu do badań przesiewowych z punktu widzenia jego popularyzacji wśród diagnostów reprezentujących różne profesje została m.in. uzyskana za sprawą prostej semantycznie i formalnie instrukcji badania. Nawet osoby niebędące logopedami powinny jej zalecenia wdrożyć szybko i prawidłowo.
Mam przekonanie, iż Test do badań przesiewowych mowy dla dzieci w wieku przedszkolnym Iwony Michalak-Widery i Katarzyny Węsierskiej będzie na polskim rynku pomocy logopedycznych narzędziem funkcjonalnym i – po jakimś czasie – w świadomości logopedów, pedagogów, nauczycieli – niezbędnym. Przyczyni się tym samym do zniwelowania zaburzeń mowy wśród najmłodszych.