Autor: Iwona Michalak-Widera, Katarzyna Węsierska
Grupy wsparcia logopedów to miejsce doskonalenia warsztatowego tej, jakże prężnej grupy zawodowej. Pomysł cyklicznych spotkań, na których konsultowane są najbardziej palące problemy logopedów, a osoby o uznanym dorobku dzielą się swoimi doświadczeniami, wpisał się na stałe w kalendarz spotkań terapeutów zaburzeń mowy.
Rodzice i pedagodzy przyzwyczaili się już, że pomocy logopedycznej mogą szukać nie tylko w Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych czy placówkach służby zdrowia, ale również w szkołach i przedszkolach. Nie wszyscy uświadamiają sobie specyfikę zawodu logopedy. Logopedia jest profesją, która wymaga interdyscyplinarnego przygotowania z zakresu: pedagogiki, psychologii, medycyny i językoznawstwa. Osoby zajmujące się terapią zaburzeń mowy to często pedagodzy czy psycholodzy, którzy uzupełnili swoje kwalifikacje, czy wręcz osoby, które zmieniły zawód. Praca w charakterze logopedy wymaga kreatywności, ciągłego samodoskonalenia, wzbogacania własnego warsztatu pracy i śledzenia nowości z zakresu wielu dziedzin ściśle związanych z logopedią. Zapewne dlatego ta grupa zawodowa tak ceni sobie i podejmuje się wzajemnej wymiany doświadczeń i prowadzenia konsultacji ze specjalistami innych dziedzin. Naturalną konsekwencją tego stanu rzeczy są samorzutnie zawiązujące się w różnych ośrodkach naszego regionu grupy wsparcia logopedów.
Środowisko śląskich logopedów, skupione wokół prężnego katowickiego oddziału Polskiego Towarzystwa Logopedycznego – z jego znakomitymi mentorami: Mieczysławem Chęćkiem i dr Danutą Plutą-Wojciechowską, może pochwalić się istnieniem takich grup w: Katowicach, Częstochowie, Zabrzu, Rybniku, Mikołowie, Gliwicach, Rudzie Śląskiej i Zawierciu. Jedna z pierwszych grup wsparcia powstała w roku 1999, przy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 1 i Zespole Szkół Specjalnych nr 4 w Katowicach.
Pierwsze spotkanie, zainicjowane przez logopedów poradni, miało być próbą integracji środowiska logopedów rozsianych w różnych katowickich placówkach. Jak się okazało, był to „strzał w dziesiątkę”! Tymi słowami członkowie katowickiej grupy wsparcia, na łamach Śląskich Wiadomości Logopedycznych (nr 4/2003), podsumowali jej kilkuletnią działalność. Pomysł cyklicznych spotkań, na których konsultowane są najbardziej palące problemy logopedów, a osoby o uznanym dorobku dzielą się swoimi doświadczeniami, wpisał się na stałe w kalendarz spotkań terapeutów zaburzeń mowy. Na przestrzeni kilku lat grupa skupiła grono prawdziwych entuzjastów zawodu logopedy, którzy nie tylko specjalizują się wybranych zagadnieniach z zakresu logopedii, ale również mają dobrą wolę dzielenia się z innymi swoją wiedzą. To członkowie grupy decydują o doborze treści tematycznych, z ich inicjatywy poruszane są nowe, ważne dla podnoszenia kompetencji zawodowych, problemy.
Dzięki współpracy z Katarzyną Pietras i Ewą Dudkiewicz logopedami katowickich Samodzielnych Ośrodków Rehabilitacyjno-Oświatowych: logopedzi zapoznają się, a w konsekwencji podejmują różnorodne działania z zakresu profilaktyki logopedycznej i wczesnej interwencji. Współpraca z tymi Ośrodkami umożliwiła również nawiązanie kontaktu ze Stowarzyszeniem Rodzin i Przyjaciół Osób z Zespołem Downa „Szansa”. Prezes Stowarzyszenia Beata Zipper-Malina, wraz z Katarzyną Pietras – logopedą specjalizującym się w pracy z dzieckiem specjalnej troski, podzieliły się swoją wiedzą na temat wczesnej stymulacji osób z zespołem Downa. Doświadczenia z pracy z dzieckiem autystycznym na forum grupy zaprezentowały: Zofia Dzierka i Anna Cienciała. Natomiast o tym, jak postępować z pacjentem dyzartrycznym instruowały zatrudnione w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji w Reptach Śląskich: Bożena Duda i Grażyna Kubacka. Spotkanie warsztatowe ze specjalistą z zakresu audiologii pozwoliło logopedom zapoznać się z ofertą dostępnych na rynku aparatów słuchowych i wzbogacić wiedzę z zakresu zaburzeń słuchu.
Tematykę jąkania omawiały na forum grupy: dr Ida Szwed i Katarzyna Węsierska. Autorka „Kwestionariusza do badania mowy dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym” Iwona Michalak-Widera zaznajamiała osoby rozpoczynające pracę w zawodzie logopedy jak rzetelnie diagnozować wady wymowy.
Logopedzi wymieniali się doświadczeniami z zakresu stosowania technik multimedialnych w terapii logopedycznej, korzystając przy tym z fachowej porady nauczyciela informatyki ZSS nr 4 Krzysztofa Chroboka.
Kreatywna postawa członków grupy powoduje, że zmieniają się zarówno formy, jak i miejsca spotkań. Stąd siedziby na spotkania warsztatowe udostępniły dyrektorki katowickich placówek: Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2, a także Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Oświatowego im. dr Marii Trzcińskiej-Fajfrowskiej.
Jedno z ostatnich spotkań było poświęcone prezentacji referatów członków grupy wsparcia, których przekrojowa tematyka ukazała różnorodność poruszanych w tym gronie problemów. Joanna Palacz mówiła o wyrównywaniu szans edukacyjnych w terapii logopedycznej. Iwona Dubiel i Małgorzata Wojtusiak prezentowały realia pracy logopedów zatrudnionych w miejskich przedszkolach katowickiej dzielnicy Załęże. Surdopedagog Inojachton Krzempek omawiała swoje doświadczenia z pracy z dzieckiem niesłyszącym, a dr Iwona Samborska zreferowała stan badań nad kompetencją językową dzieci, zwracając szczególną uwagę na zachowania językowe wynikające z oglądania telewizji. W jaki sposób wykorzystać w pracy logopedy metodę dr Jadwigi Cieszyńskiej zaprezentowała Łucja Skrzypiec.
O możliwościach awansu zawodowego logopedy mówiła Jolanta Bendkowska. Z ogromną uwagą logopedzi śledzili wystąpienie Karola Pawlasa, który mówił o tym, jak odnieść sukces w zawodzie logopedy. Na spotkaniach grupy wciąż pojawiają się nowe twarze, co pokazuje, jak ważne i potrzebne jest podejmowanie działań, które umożliwiają osobom stawiającym pierwsze kroki w zawodzie kontaktu z mistrzami tejże specjalności. Choć i bardziej doświadczeni logopedzi z pokorą sygnalizują, że wciąż poszukują, a tego typu spotkania są dla nich cenne i niebywale kształcące. Dzięki inicjatywie logopedów z dłuższym stażem zawodowym powstała propozycja możliwości uczestnictwa w zajęciach otwartych, co spotkało się z dużym zainteresowaniem – szczególnie osób rozpoczynających pracę w zawodzie logopedy.
Zawiązujące się samorzutnie kolejne grupy wsparcia dowodzą, że są logopedzi-pasjonaci tego zawodu, którzy nie strzegą zazdrośnie własnego warsztatu, lecz chętnie dzielą się swoją wiedzą, aby wspólnie budować etos zawodu logopedy, przestrzegając zasady: „primum non nocere”.
„Mistrz potrzebny od zaraz?” Z pewnością tak! Dlatego też, jeśli wśród nauczycieli, pedagogów i psychologów są osoby chętne do korzystania z naszej wiedzy i dzielenia się własnymi doświadczeniami, gorąco zapraszamy do współpracy. Polecamy również tworzenie kolejnych grup wsparcia, ponieważ pozwalają one ciągle doskonalić się w zawodzie, który dba o poprawną i czystą wymowę młodego pokolenia.
